Bij de afloop van de reis

15 december 2013

Leo Boersen meldt:
“Het is een week geleden, dat de ‘Oosterschelde’ haar anker liet vallen in Stanley Harbour op de Falklands. Stanley is vele malen en in velerlei gradaties bezocht, zo ook East Falkand. Schip, bemanning en opstappers maken zich gereed voor de volgende fase van de wereldreis. Drie varensgasten en een bemanningslid zijn al vertrokken. Morgen gaan alle gasten die niet meegaan naar Ushuaia, na het ontbijt van boord. Dinsdag de 17de in de namiddag is het vertrek voorzien. De ‘Oosterschelde’ is verhaald naar een pier in het oostelijk gedeelte van de haven. De hele dag waait een onbehoorlijke storm uit het westen. De zon laat zich zien en in de namiddag de volle maan aan het firmament, voor de tweede keer deze reis. Aan alles aan boord is te merken dat afscheid en nieuwe avonturen zich aandienen. Vrijdagavond presenteerde scheepsfotograaf Fernando de ruwe versie van de film door hem gecomponeerd van de oversteek. Herkenning, humoristisch, listig. Dan honderden zo niet duizend(en) foto’s van de opvarenden. Even zovele herinneringen en momenten, even zovele verhalen. Iedereen aan boord heeft geïnternaliseerd wat hij of zij heeft ondergaan op deze reis en zal dat meenemen en uitdragen. Iedereen weet dat velen voor ons -zoals bijvoorbeeld de ‘Oosterschelde’ in 1997- deze reis en ervaring hebben opgedaan en de kaap hebben gerond. En nog velen zullen volgen en hetzelfde gaan meemaken. Maar toch denken we allemaal stiekum, dat onze tocht het meest in het oog springend is, uitsteekt boven al het andere. Dat kom denk ik door het gegeven dat je dag in dag uit met het onderweg zijn wordt geconfronteerd en hierdoor een andere perceptie van ruimte en tijd zijn intrede doet. Ik geloof dat (o.a.) Jan Wolkers zoiets heeft gezegd als: “De mens reist per vliegtuig, maar de geest komt te paard”. Hier aan boord van de ‘Oosterschelde’ gaan beide te paard. De over-all gemiddelde snelheid was 7,2 knopen, een elegante, constante en overzichtelijke snelheid, die je kan bevatten en ervaren. Nog nooit heb ik iemand horen zeggen: “Ik heb toch zo’n verschrikkelijk leuke reis gemaakt met deze Boeing 747”. Als gemiddelde passagier ken je hooguit je vluchtnummer en de gate -daarvoor bestaat zelfs geen Nederlands woord meer- en de reisduur naar je bestemming en dan is het een kwestie van uitzitten en je bagage van de band pakken als die al aankomt. Maar als je per schip reist, zeker per zeilschip en al helemaal als je per ‘Oosterschelde’ een tocht onderneemt, is de reis zelf al het verhaal, met of zonder foto’s of films. De afstand wordt ondergaan, niet overbrugd.
Je hoeft waar ter wereld maar te melden dat je met de ‘Oosterschelde’ een reis hebt gemaakt en iedereen die ook een (zeil)tocht heeft gemaakt, begrijpt wat je bedoelt. Dat is het diepere geheim van dit soort reizen. In het verslag van de vorige wereldreis van de ‘Oosterschelde’ is op pagina 98 te lezen wat er werd voorgedragen bij het ronden van Kaap Hoorn, een door de Leeuwardense scheepsarts Slauerhoff vertaald gedicht (Zeekoorts) van John Masefield. Zo hoef je het niet te ervaren, maar zo is het wel vertolkt en ik geef hieronder een kort stukje weer:
Ik ben een gedoemde zwerver, waar moet ik anders heen?
Maar gelaten door de wind gaan, weg uit de stad van steen.
Geen vrouw geen haard verwacht mij. Ik blijf ook liever zonder.
‘k Heb genoeg aan een pijp op wacht, en een glas in het vooronder.
De ‘Oosterschelde’ heeft ruim driekwart van haar wereldreis volbracht. Na de oversteek naar Ushuaia en een tweetal reizen naar Antarctica, de steven naar het noorden, de Atlantische Oceaan. Nog vele avonturen, voor zij eind april in haar thuishaven wordt verwacht. De grote initiator van dit schip, Dick van Andel, zei het destijds op rustige en overtuigende wijze: “De ‘Oosterschelde’ is een goed zeeschip”. Dit is opnieuw bewezen. En zoals iedereen weet: “Een schip is zo zeewaardig als haar bemanning”. Ook op deze oversteek is dat bewezen. Het zijn niet de stormen en Beaufort die tellen, maar de wijze waarop de bemanning hiermee weet om te omgaan. Dit laatste was perfect, van schipper Arian tot aan het jongste bemanningslid, Jana aus Leverkusen.
In het rechter glas-in-loodraam in de Christ Church Cathedral in Stanley staat Sint Nicolaas afgebeeld, de schutspatroon van de zeevarenden met in zijn hand een zeilschip. Sint Nicolaas was zelfs aan boord van de ‘Oosterschelde’ deze reis. Geen reden om aan te nemen, dat niet ook het restant van de wereldreis voorspoedig zal verlopen of zoals gezegd in het Russisch Orthodox gebedsboek: “God is met de reizenden”.
Ik wens de ‘Oosterschelde’ en allen die met haar reizen, behouden vaart en hoop haar in april in Rotterdam weer te zien.”